دسته: اجتماعی

سه دقیقه خشم

داستان‌ها و فیلم‌ها دروغ نمی‌گویند. راست می‌گویند که ممکن است یک روز بیدار شوی و بفهمی طرف مقابلت را دوست نداری. اما همه‌ی واقعیت را نمی‌گویند. نمی‌گویند غروب همان روز ممکن است یکی از بهترین معاشقه‌هایتان را داشته باشید. اینجوری نیست که یک دفعه بفهمی که دیگر حالت از رفیقت به هم می‌خورد و تمام! مثلاً این‌طور نیست که شریک زندگیت یک حرف سنگینی به تو بزند و تو نتوانی آن را هضم کنی و تمامش کنی. همه‌ی روزهای خوب و بد را تمام کنی. این انتظار که همیشه همه چیز خوب پیش خواهد رفت و رابطه هیچ‌گاه در لبه‌ی پرتگاه قرارمان نمی‌دهد، خیانت بزرگی به تعریف روابط است. گاهی ما بی محابا خطوط قرمز همدیگر را رد می‌کنیم. ولی رابطه ادامه پیدا می‌کند. گاهی حرف‌هایی را می‌شنویم و حرکت‌هایی را می‌بینیم که برایمان سنگین است. سخت است تحملشان. ولی دیر یا زود، رابطه به طرز شگفت‌آوری به کار خود ادامه می‌دهد.

دانشمندان ثابت کرده‌اند بعد از تنها سه دقیقه، خشم افراد تا میزان نود درصد کاهش می‌یابد. راستش را بخواهید دانشمندان نگفته‌اند ولی من خودم بالاخره یک روز این را ثابت خواهم کرد. هیچ‌چیز زندگی این‌قدر فرموله شده و غیرقابل بازگشت نیست. این‌قدر اصرار نداشته باشید در گند زدن به روابط. مشکلات همیشه هستند و بازگشت هر چه زودتر به نقاط روشن، کلید شادی است. به شادی اعتماد کنید. شادی مسری است و سریع به جامعه سرایت می‌کند. پافشاری روی نقاط تاریک زندگی، آدم‌ها را در همان سیاه‌چاله‌های عمیق و تو در توی روابط نگه می‌دارد. همدیگر را سریع ببخشید و بگذارید رابطه روی شیرینش را زودتر نشان دهد. این‌قدر در دادن و گرفتن بوسه‌های عاشقانه‌تان همدیگر را معطل نکنید. احمق نباشید. خوشمزه است.

وزن کلمات

چند بار شده به آدم‌هایی که چندین سال از من کوچیک‌تر بودند گفتم: «کوچیکتم». زر مفت زدم. چند بار هم به چند نفر که از آن‌ها متنفر بودم، گفتم: «خیلی می‌خوامت». در حالی که نمی‌خواستمشان. یک‌بار هم به یکی گفتم: «خیلی خواستنی هستی». در حالی که خواستنی نبود. چند بار شده وقتی از دست کسی ناراحت هستم به طرف می‌گویم: «نه! مشکلی نیست. ناراحت نیستم». در حالی که می‌خواستم از ناراحتی مغزم را به دیوار بکوبم.

حالا شما دور برندارید. همه‌ی ما در زندگی کلمات را در جاهایی که نباید، به کار می‌بریم. فرقش در این است که وقتی مثلاً یک جایی به کسی می‌گوییم: «نوکرتم»! بعدش خودمان را لعنت می‌کنیم که چرا گفتیم. ما که نوکر او نیستیم. ما حتی چاکر او هم نیستیم. ولی وقتی یک جایی به کسی که دوستش نداریم، می‌گوییم: «عاشقتم»، بعدش خودمان را لعنت نمی‌کنیم. در واقع سعی می‌کنیم به خودمان بقبولانیم که حتماً عاشقش هستیم و خودمان شاید خبر نداریم. البته من از این مدل بدترش را هم سراغ دارم. وقتی که عاشق کسی هستیم و نمی‌توانیم بگوییم: «عاشقتم». برای بعضی‌ها گفتن کلمه‌های دوستت دارم و عاشقتم مثل بقیه‌ی کلمات روزمره است. اما برای بعضی‌ها حکم یک وزنه‌ی فوق سنگین را دارد که قرار است با زبانشان بلند کنند. باید قبول کرد وزن این دو با هم یکی نیست. و البته شنونده باید عاقل باشد.

خودمان و دیگران را از گفتن و شنیدن واقعیت محروم نکنیم. جوری هم وانمود نکنیم که دیگران مجبور شوند به ما دروغ بگویند. همه در برابر حقیقت مسئولیت داریم. هر چند کوچیک و پیش‌پا افتاده.

ساعت‌ها دروغ می‌گویند

لئونارد، شخصیت اصلی فیلم Memento از زمان قتل همسرش، حافظه‌ی کوتاه‌مدت خود را از دست داده است. برای این‌که چیزی یادش بماند آن را روی بدنش خال‌کوبی می‌کند و یا از آن عکس فوری می‌گیرد و همان لحظه مطلبی را زیر آن عکس می‌نویسد. لئونارد حتی سی ثانیه قبل را هم یادش نمی‌آید. ولی با همین وضعیت دنبال قاتل همسرش می‌گردد. در صحنه‌ای در کافه، ناتالی که مدارکی از قاتل او تهیه کرده به او می‌دهد و به او می‌گوید: “چرا دنبالش می‌گردی؟ تو که همه چیز رو فراموش می‌کنی!” لئونارد می‌گوید: “انتقام حق همسرمه. این‌که ما چشم‌هامون رو ببندیم، دلیل نمی‌شه که دنیا حرکت نکنه.”

یکی از نزدیکانم که دوست ندارد نامش فاش شود، هفته‌ی قبل از من آدرس گرفته و بلند شده و رفته در خانه‌ی میرحسین. زنگ زده. آیفون را برداشته‌اند و گفته‌اند: “بله؟” گفته: “من با خانم رهنورد کار دارم.” گفته‌اند: “بله؟!” گفته: “من شاگردشون بودم و از مکه برای ایشون سوغاتی آوردم.” یک شال سبز و یک تسبیح برایش آورده بوده. یک نفر در را باز می‌کند و با شلوار گرمکن دم در می‌ایستد و اطلاعات کامل را می‌گیرد و می‌گوید می‌خواهم به خانم رهنورد بگویم. او هم می‌گوید: “می‌دونم واسه خودتون می‌خواین، این شماره‌ام، این هم اسم و فامیلم!”

من را کشیده کنار و این داستان را تعریف می‌کند. من با تعجب نگاهش می‌کنم و می‌پرسم: “آخه چرا این‌کار رو کردی؟” با تعجب نگاهم می‌کند. خودم جواب خودم را در دلم می‌دهم: “این‌که ما چشم‌هامون رو ببندیم، دلیل نمی‌شه که دنیا حرکت نکنه”.

هیولاهای ناشناخته

من همیشه از ازدواج می‌ترسیدم. این‌که تا آخر عمر با آدمی زیر یک سقف زندگی کنم که معلوم نیست مثلاً شب‌ها در خواب راه برود یا نه! ولی بعد از ازدواج فهمیدم حتی اگر در خواب پشتک هم بزند، وقتی من می‌دانم خیلی ترسناک نیست.

همه‌ی ما به همدیگر عادت می‌کنیم. برای همین کمتر از هم می‌ترسیم. ما لزوماً آدم‌های بی‌آزاری نیستیم. بعضی از ما خیلی وحشتناک هستیم ولی اطرافیانمان از ما نمی‌ترسند. چرا؟ چون به ما عادت کرده‌اند. این عادت کردن گاهی خیلی چیز گندی است. خیلی وقت‌ها ما را به لعنتی می‌دهد. گاهی باعث می‌شود ما از آن چیزهایی که باید بترسیم، نترسیم. گاهی باعث می‌شود که ما از اطرافیان خود آن توقعاتی که باید داشته باشیم، نداشته باشیم. یا توقعاتی که نباید داشته باشیم، داشته باشیم. ما مثلاً از گربه نمی‌ترسیم، چون به قیافه و حرکاتش عادت کرده‌ایم. اگر یک چیزی شبیه مورچه یا یک سوسک در ابعاد گربه ببینیم، صد در صد سکته را بغل خواهیم کرد.

عده‌ی کمی از دوستان، معلم‌ها، پدر و مادرها، همسران و اغلب حاکمان ما هیولاهای خطرناکی هستند که چون ما به قیافه و اخلاقشان عادت کرده‌ایم، توانایی زندگی در کنارشان را به دست آورده‌ایم. به بچه‌ها نگاه کنید. از خیلی از غریبه‌ها می‌ترسند. ولی چقدر احمقانه به قیافه‌ی آدم‌ها عادت می‌کنند و به آن‌ها اعتماد می‌کنند.

گاهی ما فقط چون به طرف مقابلمان عادت می‌کنیم،‌ تحملش می‌کنیم. زندگی عادی ما شاید کابوسی برای بقیه باشد. خیلی سخت است که همیشه هیولاهای اطرافمان را بشناسیم. گاهی با آدم‌ها اشتباه می‌شوند. با ما نفس می‌کشند،‌ غذا می‌خورند، صحبت می‌کنند، عشق‌بازی می‌کنند و زندگی می‌کنند. عادت کردن شاید گناه بزرگی باشد.

خیار

یک فلافل‌فروشی هست سر کوچه مروی. فلافل می‌دهد به شما در حد جامائیکا. من البته دو بار بیشتر نرفته‌ام. یک چلوکبابی هم در بازار هست زیرپله‌ی بازار طلافروش‌ها به اسم شرف‌الاسلامی. با ژتون غذا می‌دهد. سه تا اکیپ مختلف باید سر یک میز بنشیند و غذا بخورند. چلوکباب می‌دهد که بعد از خوردنش احساس می‌کنی آمادگی مردن را داری، چون دیگر آرزوی برآورده نشده نداری. من البته دو بار بیشتر نرفتم. خیلی جاهای دیگر هم هستند که خیلی چیزهای خفن دارند ولی من آن‌قدر رفته‌ام که گندشان را درآورده‌ام. یعنی مثلاً این پیتزا پرپروک را این‌قدر خورده‌ام که دیگر برایم با املت‌های حسن املتی در بازار آهن فرقی نمی‌کند. آهنگ  Parisienne Moonlight آناتما را آن‌قدر گوش داده‌ام که دیگر فرقی با سرود ملی جمهوری اسلامی برایم ندارد!

حیف است. بعضی چیزها حیف هستند برای تکراری شدن. بعضی آدم‌ها حیف هستند برای این‌که فرقی با دیوار نکنند. گند رابطه‌ها را نباید در بیآوریم. بعضی آدم‌ها این‌قدر ارزشمندند که باید روابط را با آن‌ها محدود کنیم، مبادا تکراری شوند. بعضی کوچه‌ها آن‌قدر عزیزند که نباید آن‌قدر برویم که فرقی با بقیه‌ی کوچه‌ها نداشته باشند. همین‌طور بعضی ساحل‌ها، رستوران‌ها، موزیک‌ها و حتی بعضی از اتوبان‌ها. خاطره‌ها باید خوب و دست‌نخورده بمانند. غیرقابل دسترسی و غیرقابل تجربه‌ی مجدد. همه چیز را حتماً نباید تا آخرش تجربه کنی. اگر به زور بخواهی برگردی، مثل سیگاری می‌ماند که یک بار وسط کار خاموش شده و می‌خواهی دوباره روشنش کنی. به من اعتماد کن. روشنش نکن! مزه‌ی گندی می‌دهد. توی ذوفت می‌خورد.